1 مرداد 701: درگذشت پورياي ولي
براساس برخی اسناد تاريخی به نقل از مورخان روسی، پوريای ولی، پهلوان، جوانمرد، شاعر و عارف نامدار ايران در روز 23 ژوئيه سال 1322 ميلادی در گذشت. يكي از اندرزهای بسيار كه گفته می شود از پوريای ولی است از اين قرار است: افتادگی آموز اگر طالب فيضی / هرگز نخورد آب، زمينی كه بلند است
1 مرداد1365: اعتصاب گسترده پزشكان در اعتراض به انحلال سازمان نظام پزشكی
روز اول مرداد 1365 بهدنبال اعلام انحلال سازمان نظام پزشكی توسط حکومت خمینی صدها تن از پزشكان تهران بیمارستانها را ترك كردند. گزارشهای رسمی نشان میداد كه 60درصد پزشكان در تهران بهاعتصاب پیوسته بودند. 450 تن از پزشكان اعتصابی نیز دستگیرشدند. میرحسین موسوی نخستوزیر وقت رژیم گفت: «حقوق بشریهای جهانی برای ما نامه مینویسند كه این عناصر خائن را آزاد كنید». موسوی خوییینیها، دادستان كل رژیم، گفت: "ماكاری بهاین نداریم كه پزشكان حرفشان چیست. ما برخورد جدی خواهیم كرد... و بدانند كه اعتصاب زبان سخن گفتن با جمهوری اسلامی نیست."
2 مرداد1331: اداي احترام به شهدای قيام ملي 30 تير
در روز دوم مرداد 1331 مطابق دستورالعمل روز اول مرداد دكترمصدق، نخست وزير، جهت ادای احترام به شهيدان قيام ملی سی ام تير، سازمانهای دولتی تعطيل شده و پرچمها به حالت نيم افراشته در آمدند. از سوی ديگر مجلس شوراي ملی نيز در همين روز طی مصوبه ای تظاهرات سی ام تير را به عنوان "قيام مقدس ملی" اعلام كرد و به عنوان يک قانون تصويب كرد كه شهيدان 30 تير،
"شهدای ملت" خوانده شوند.
2 مرداد1379: درگذشت احمد شاملو
روز دوم مرداد 1379 احمد شاملو ادیب، شاعر و نویسنده معاصر ایران، در سن 75 سالگی بدرود حیات گفت. شاملو در 21 آذر 1304 در تهران بدنیا آمد. پدرش حیدر و مادرش کوکب عراقی شاملو بود. شاملو همواره مورد اذیت و آزار رژیم حاکم بر ایران بود. بطوریکه پس از مرگش نیز بارها سنگ مزار شاملو توسط ماموران حکومتی شکسته شد.
5 مرداد 985: بازپس گیری شهر گنجه از عثمانی
لشكريان شاه عباس صفوی در 5 مرداد 985 قمری شهر گنجه (زادگاه گنجوي شاعر معروف) را كه در حال حاضر در جمهوری آذربايجان قرار گرفته از تركان عثمانی باز پس گرفتند. در جنگی كه بين دو طرف روی داد بيش از 2500 تن از عساكر عثمانی كشته شدند. با اين پيروزی، جز شُماخی بقيه نقاط ابراز اطاعت مجدد كردند و شماخی نيز با جنگ پس گرفته شد كه عثمانی در اين نبرد هم سه هزار كشته داد و تا آن سوی «قارص» عقب نشست. شاه عباس صفوی سپس از شهر تفليس (پايتخت گرجستان) كه از متعلقات ايران بود ديدار كرد و دستور ترميم خرابی های وارده به شهر ايروان (پايتخت ارمنستان) را صادر نمود، محمد پاشا فرماندار منصوب از سوی عثمانی در گنجه را به زندان مازندران فرستاد و سپس به اصفهان بازگشت.
5 مرداد1359: مرگ محمدرضا پهلوی
6 مرداد1367: آغاز قتل عام زندانیان سیاسی
دربند در زندانها توسط خمینی صادر شد. پس از آنكه خمینی بقول خودش زهر آتشبس را در جنگ ایران و عراق سركشید، دستور قتلعام زندانیان را صادر كرد. براساس گزارشها و اظهارات زندانیان سیاسی از بندرسته، این جنایت هولناك از اواخر سال66 توسط خمینی زمینهسازی شده بود و هم زمان با زهر آتشبس، با شروع كشتارهای بیوقفه در زندانهای سراسر كشور بهمرحله اجرا درآمد. سازمان مجاهدین خلق در سالنمای خود اظهار می دارد که اگرچه امكان دسترسی به آمار مشخص وجود ندارد، ولی برآوردها نشان میدهد كه شمار اعدامشدگان به 30 هزار تن بالغ میشود. گفتنی است منتظری، جانشین وقت خمینی، در نامهیی در آغاز قتل عامها بهخمینی ابعاد آنرا «چندهزار نفر در چند روز» توصیف میكند. از آن پس نیز ماشین كشتار خمینی بهكار خود ادامه داد و تا پایان سال67 همچنان از كشتارهایی در چارچوب فرمان قتلعام خبر میرسید. ابعاد گسترده قتل عامها در درون رژیم نیز واكنشهایی ایجاد كرد و خمینی به خاطر حفظ موجودیت كل رژیم، حتی حاضر شد بهای این تصمیم را با عزل منتظری در
.اوایل سال68، بپردازد
6و7 مرداد 1388: حمله نیروهای عراقی به کمپ اشرف و گروگان گرفتن 36 تن از ساکنین
در روز ششم و هفتم مرداد 1388، نیروهای عراقی، بدستور نوری المالکی نخست وزیر وقت عراق و تحت امر خامنه ای، با خودروهای هاموی، آب پاش، لودر و سلاح گرم، چماق، داس، تبر و ميله آهنی به کمپ پناهندگان ایرانی در اشرف حمله کردند. آنها ضمن تیراندازی مستقیم و وارد آوردن ضربات بر بدن ساکنین غیر مسلح اشرف، 11 تن را کشته و صدها تن را مجروح کرده و 36 زخمی را به گروگان گرفتند. پس از اعتصاب غذای 72 روزه شامل 7 روز اعتصاب غذای خشک توسط گروگانها و همچنین همراهی اعتصاب غذای ایرانیان آزادیخواه در کشورهای مختلف از جمله در کانادا در شهر اتاوا، در حالیکه برخی از .اعتصاب غذاکنندگان در چند قدمی مرگ بودند، به کمپ اشرف، بازگردانده شدند
7 مرداد1371: قیام مردم اسلامشهر در جنوب تهران
روز هفتم مرداد 1371 هزاران تن از مردم اسلامشهر و گلشهر در جنوب غرب تهران، علیه تخریب خانههایشان توسط شهرداری و نیروی انتظامی بپاخاستند. آنان میخواستند دامنه تظاهرات خود را بهتهران بكشند اما پاسداران با هلیكوپتر و رگبار مسلسلها به روی تظاهرات مردم گلشهر و اسلامشهر آتش گشوده، 4نفر را كشتند و صدها نفر را زخمی و دستگیر كردند. مردم اسلامشهر که جمعیت آنان بالغ بر هزاران نفر میشد، در سر راه خود
بهسمت تهران تمامی مظاهر حكومتی را آتش زدند.
بهسمت تهران تمامی مظاهر حكومتی را آتش زدند.
8 مرداد1367: قتل عام زنان مجاهد در زندان گوهر دشت
براساس گزارشات شاهدان عینی، روز شنبه 8 مرداد 1367، بهدنبال فرمان قتل
عام زندانیان سیاسی توسط خمینی، كلیه زنان اسیر مجاهد در زندان گوهردشت كه سالها درزندان بودند، اعدام شدند. دراین روز همچنین گروههایی از مردان مجاهد نیز در زندان گوهردشت تیر باران شدند. مهشید رزاقی (حسین) بازیكن تیم هما و هافبك تیم ملی امید ایران كه 5 سال از محكومیتش گذشته بود نیز در میان اعدام شدگان بود.
عام زندانیان سیاسی توسط خمینی، كلیه زنان اسیر مجاهد در زندان گوهردشت كه سالها درزندان بودند، اعدام شدند. دراین روز همچنین گروههایی از مردان مجاهد نیز در زندان گوهردشت تیر باران شدند. مهشید رزاقی (حسین) بازیكن تیم هما و هافبك تیم ملی امید ایران كه 5 سال از محكومیتش گذشته بود نیز در میان اعدام شدگان بود.
9 مرداد1367: نامهمنتظری بهخمینی در مورد كشتار زندانیان سیاسی
بهدنبال فتوای خمینی مبنی بر قتل عام زندانیان سیاسی، منتظری جانشین وقت وی،
طی نامه ای در نهم مرداد 1367 برای وی از جمله نوشت: "اگر فرضا بر دستور خودتان اصرار دارید اقلا دستور دهید ملاك اتفاق نظر قاضی و دادستان و مسئول اطلاعات باشد نه اكثریت و زنان هم استثنا شوند محصوصاً زنان بچه دار و بالاخره اعدام چند هزار نفر در ظرف چند روز هم عكس العمل خوب ندارد و هم خالی از خطا نخواهد بود."
طی نامه ای در نهم مرداد 1367 برای وی از جمله نوشت: "اگر فرضا بر دستور خودتان اصرار دارید اقلا دستور دهید ملاك اتفاق نظر قاضی و دادستان و مسئول اطلاعات باشد نه اكثریت و زنان هم استثنا شوند محصوصاً زنان بچه دار و بالاخره اعدام چند هزار نفر در ظرف چند روز هم عكس العمل خوب ندارد و هم خالی از خطا نخواهد بود."
9 مرداد1288: اعدام شیخ فضل الله نوری
در روز نهم مرداد 1288 شیخ فضل الله نوری به جرم صدور فتواهای متعدد در كشتار و شكنجه و مثله كردن مشروطه خواهان، اعدام شد. شیخ فضلالله نوری در دوران استبداد صغیر و پس از به توپ بستن اولین مجلس مشروطه از آنجایی که در سرکوب آزادیخواهان با محمدعلی شاه قاجار همکاری داشت، بهدنبال فتح تهران توسط مشروطه خواهان، توسط دادگاه انقلابیون مشروطه به اعدام محكوم و در میدان توپخانه تهران به دار آویخته شد.
12 مرداد1373: قیام مردم قزوین
روز 12مرداد 1373، دویست هزارتن از مردم شهر قزوین، پیرو اعتراضشان به اجحافات رژیم، دست به قیام زدند. آنها با شعارهای مرگ بر خامنهای، و مرگ بر رفسنجانی به خیابانها ریختند. در جریان این قیام، 100 مركز سركوب و ساختمانهای حكومتی و دهها دستگاه اتوبوس و خودروی دولتی به آتش كشیده شد. مردم، پاسداران و ماموران رژیم را مورد تهاجم قرار داده و شماری از آنان را کشتند. سردمداران رژیم برای فرونشاندن آتش این قیام، دستور به گلوله بستن مردم را صادر كردند. رژیم، در پاسخ به قیام مردم قزوین، چهار تا پنج هزار نفر را اعدام كرد.
13 مرداد1335: تبعید دكتر مصدق بهاحمد آباد
روز 13 مرداد 1335 دكتر محمد مصدق پس از تحمل سه سال زندان به روستای زادگاهش احمدآباد تبعید شد و تا پایان عمر به مدت ده سال و هفت ماه در این روستا تحت نظر و بازداشت خانگی قرار داشت.
14 مرداد1258: انقلاب مشروطیت ایران
14 مرداد1338: درگذشت قمرالملوك وزیری
روز 14 مرداد 1338 قمرالملوك وزیری بانوی پیشكسوت آواز ایران درگذشت. قمرالملوك وزیری در سال 1284، در تاكستان قزوین بهدنیا آمد. او پدر و مادر خود را درهمان دوران كودكی از دست داد و مادر بزرگش او را بزرگ كرد. قمر در كودكی آموزش موسیقی را نزد معلم گمنامی آغاز كرد و پس از مدتی به مكتب استاد بزرگ موسیقی آنزمان، مرتضی نیداوود راه یافت و به فعالیتهای جدید هنری پرداخت. او علاوه بر مقام برجستهای كه در هنر آواز ایران داراست، بهدلیل شجاعت و ایستادگیاش در مقابل ارتجاع نیز شخصیتی مورد احترام و ستایش است. او اولین خواننده زن رادیو ایران بود. رشد هنری قمر مصادف با اوائل حکومت رضاخان بود. مقاومت آزادیخواهان در برابر رضاشاه، و قتل شماری از آنان نظیر میرزاده عشقی و كلنل پسیان، روحیه آزادیخواهی و انساندوستی او را بهشدت متاثر میكرد. حاصل كار این دوران او تصنیفهائی از عارف قزوینی از جمله "مارش جمهوری" و "ترانه مرغ سحر" بود. قمر سرانجام در سختترین شرایط فقر و درحالیكه با رختشویی امرار معاش میكرد در چهاردهم مردادماه 1338، چشم از جهان فرو بست.
مرداد1367: اعتراف به قتل عام زندانیان سیاسی در سال 67 15
روز 15 مرداد 1367، یك اعتراف تكان دهنده در مورد قتل عام زندانیان سیاسی از
رادیوی رژیم پخش شد؛ موسوی اردبیلی رئیس دیوان عالی وقت رژیم می گفت: "قوه قضائیه در فشار بسیار سخت است... كه چرا اینها اعدام نمیشوند باید از دم اعدام بشوند. دیگر از محاکمه و آوردن و بردن پرونده محکومین خبری نخواهد بود.
در روز 15 مرداد 1367 در میان شهدای زندان گوهر دشت كرج هنرمند نوجوان هوادار مجاهدین محسن محمد باقر هم قرار داشت. محسن محمد باقر از هر دو پا فلج بود و عصا در دست داشت. محسن در فیلم "غریبه و مه" ساخته بهرام بیضایی نقش یك بچه فلج را بازی كرده بود. محسن محمد باقر در برابر ماموران حکومت در زمان خمینی میایستاد و از مواضع خود دفاع میكرد.
15 مرداد 1367: کشف گورهای جمعی زندانیان قتل عام شده
برای اولین بار در نیمه دوم مرداد 1367 گورهای جمعی زندانیان سیاسی كشف شد. بهدنبال قتل عام زندانیان سیاسی، خانوادههای آنان در صدد یافتن محل دفن عزیزانشان به هر كجا میرفتند و از هر كس سراغ میگرفتند. در همین گورهای جمعی بود كه خانوادهها عزیزانشان را یافتند كه حتی نیمی از بدنشان بیرون از خاك بود. یكی از قربانیانی كه در همین گورهای دستجمعی توسط خانوادههای زندانیان سیاسی شناسایی شد جسد یوسف هِیبُدی از سازمان مجاهدین خلق اهل مسجد سلیمان بود كه در یك گور جمعی در اطراف تهران كشف شد كه چند روز قبل از آن توسط ماموران خمینی اعدام شده بود.
شانزدهم مرداد 1371: قتل فریدون فرخزاد
فریدون فرخزاد برادر شاعر معاصر، فروغ فرخزاد، متولد 15 مهر 1317 تهران، مدتی را در دبستان رازی و بعد در دبیرستان دارالفونون تحصیل نمود و سپس به آلمان رفت. در مونیخ، بن و برلین حقوق سیاسی خواند و با تز خود درباره تاثیر عقاید مارکس بر کلیسا و با درجه ام. اِی از دانشگاه مونیخ فارغ التحصیل شد. در سال 1963 اشعار آلمانی اش چاپ شد و در سال 1964 اولین دیوان شعرش به نام زمانی دیگر به زبان آلمانی انتشار یافت و جایزه ادبیات را از آن خود کرد. در سال 1966 به رادیو تلویزیون مونیخ رفت و در آنجا یک سلسله فیلم رنگی تهیه نمود. در سال 1967 روی موزیک فولکور ایران، موزیک مدرن ساخت و با آن به فستیوال موزیک اینسبورگ اتریش راه یافت و جایزه اول را گرفت. در همان سال نیز در رشته حقوق سیاسی با درجه عالی فارغ التحصیل شد. فریدون فرخزاد پس از انقلاب 57 پس از مدت کوتاهی که در بازداشت بسر می برد به آمریکا و در شهر لس آنجلس اقامت گزید اما سرانجام به آلمان رفت. فرخزاد در فیلم "وین عشق من" در کنار هنرپیشه معروف زن اتریشی نقش یک مسلمان افراطی را بازی کرد. او کنسرتهای متعددی در شهرهای گوناگون جهان برگزار می کرد. فریدون فرخزاد همچنین برنامه های رادیویی "سلام همسایه ها" را که برای ایران پخش می شد، تهیه می کرد و آخرین کتاب شعرش به نام "من از مردن خسته ام" را منتشر کرد که همگی نگاهی اعتراضی به حکومت آخوندها در ایران داشتند. به خاطر همین انتقادهای فرخزاد به استبداد سیاسی و مذهبی حاکم بر ایران، بود که در 16 مرداد سال 1371= 6 اوت 1992 در محل سکونتش در شهر بن بر اثر ضربات چاقوی ماموران رژیم ایران به قتل رسید. فرخزاد 54 ساله بود.
مرداد1275: اعدام میرزا رضا كرمانی 18
21 مرداد: نبرد آریو برزن سردار ایرانی در برابر اسكندر مقدونی
براساس برخی اسناد تاریخی آریو برزن سردار ایرانی روز 12 اوت 330 پیش از میلاد به نبرد علیه نیروهای مهاجم اسكندر مقدونی برخاست. آریو برزن از فرماندهان داریوش سوم پادشاه هخامنشی بود كه با 25 هزار نیرو در برابر هجوم اسكندر به پارس به مقاومت برخاست. اما اطلاعات وی از طریق یك چوپان به اسكندر داده شد و آنان از پشت به سپاهیان ایران حمله كردند. آریو برزن همراه با 40 سوار و 5هزار پیاده به قلب صفوف اسكندر زد و عده بسیاری را كشت و موفق شد از میان سپاه مقدونی بگذرد. اما وقتی میخواست به كمك پایتخت در پارس بشتابد با قشون دیگری از اسكندر مواجه شد. آری و برزن حاضر به تسلیم نشد و خود همراه با آخرین نفراتش به خاك افتادند.
24 مرداد 1370: تظاهرات 30 هزار نفری مردم زنجان
روز 24 مرداد 1370 مردم زنجان دست به یك حركت گسترده اعتراضی علیه رژیم خمینی زدند. مردم به مراكز و ساختمانهای حكومتی در نقاط مختلف شهر حمله كرده و آنها را به آتش كشیدند. در این تظاهرات كه چندین ساعت به طول انجامید، 5 مركز حكومتی و 50 اتومبیل دولتی توسط مردم به آتش كشیده شد و منهدم گردید. رژیم در هراس از این خیزش نیروهای خود را از شهرهای اطراف بسیج كرد و به روی مردم آتش گشود. در نتیجه این حمله 5 تن از تظاهركنندگان کشته شده و تعداد زیادی نیز مجروح گردیدند.
25 مرداد1354: شهادت فاطمه امینی، اولین زن شهید مجاهد
- هویت خود را بیان نمایید
- من مجاهد خلقم
- مشخصات پدر و مادر خود را معرفی كنید
- من فرزند خلقم
- محل كار و سكونت پدر و سایر بستگان خود را مشخص كنید
- همانطور كه گفتم من فرزند خلقم و محل سكونتم نزد خلق است
25 مرداد 1383: اعدام عاطفه رجبی
سهاله
عاطفه رجبی
سهاله متولد 1366 در مشهد برای اولین بار در سال 1380 به جرم روابط نامشروع دستگیر
شد و در حالی که 13 سال سن داشت، به صد ضربه شلاق و زندان محکوم شد. عاطفه در دادگاه
تجاوزات مکرر ماموران حکومتی به نام به خود را افشا کرد. گفته می شود مقامات بلندپایه
شهر نکا این دختر جوان را مکررا مورد تجاوز قرار می دادند. رژیم درحالیکه عاطفه 16
سال سن بیشتر نداشت با جعل اسناد او را 22 ساله معرفی کرد. عاطفه 16 ساله توسط قاضی
حاج رضایی رئیس دادگستری نکا به جرم جریحه دار کردن عفت عمومی به اعدام محکوم شد. قاضی!
حاج رضایی، خود، طناب دار را به گردن عاطفه رجبی سهاله انداخت و او را در میدان نکا
از استان مازندارن بدار آویخت.
26 مرداد1373: مرضیه ایران را ترک کرد
روز 26 مرداد 1373، خانم مرضیه بانوی هنر و آواز ایران، پس از تحمل 15 سال رنج و تلخی تحت حاکمیت آخوندها، ایران را ترک کرد. مرضیه در فرانسه به دیدار خانم مریم رجوی، رئیس جمهور برگزیده شورای ملی مقاومت رفت. این دیدار انعكاس گستردهای در رسانههای بینالمللی داشت. بسیاری از رسانهها با عناوینی مثل "هزاردستان"، "كلثوم ایران"، "الهه موسیقی ایران" از او یاد كرده و نوشتند كه خواننده افسانهای ایران به مقاومت ایران پیوسته است.
28 مرداد 1332: کودتا علیه دولت مصدق
مرداد1357: فاجعه سینما ركس آبادان 29
مرداد1332: دستگیری دكتر مصدق 29