تیر

1 تیر1292: تاسیس نیروی پلیس در ایران

روز اول تیرسال 1292 سرهنگ وستداهل تشكیلات جدید پلیس ایران را اعلام نمود. سرهنگ وستداهل یك افسر سوئدی بود كه در زمان احمد شاه قاجار به‌دعوت دولت ایران به ‌تهران آمد و نظمیه‌‌‌‌‌‌‌ ایران را بر‌اساس سازماندهی پلیس سوئد سازمان داد. تا قبل از آن نظمیه در ایران به‌ صورت قشونهای قزاق یا محتسب بودند. این نیرو با یك هزار نفر تأسیس شد و در خدمت دولت حاكم درآمد.

دوم تیر 1318: سالروز تولد صمد بهرنگی

صمد بهرنگی در 2 تیرماه 1318 در محله چرنداب در جنوب بافت قدیمی تبریز در خانواده ای تهیدست چشم به جهان گشود. صمد بهرنگی پس از تحصیلات ابتدایی و دبیرستان در مهر 1334 به دانشسرای مقدماتی پسران تبریز رفت که در خرداد 1336 از آنجا فارغ‌التحصیل شد. از مهر همان سال و در حالیکه تنها هجده سال سن داشت آموزگار شد و تا پایان عمرکوتاهش، در آذرشهر، ماماغان، قندجهان، گوگان، و آخیرجان در استان آذربایجان شرقی که آن زمان روستا بودند تدریس کرد. در مهر 1337 برای ادامهٔ تحصیل در رشتهٔ زبان و ادبیات انگلیسی به دورهٔ شبانهٔ دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز رفت و هم‌زمان با آموزگاری، تحصیلش را تا خرداد 1341 و دریافت گواهی‌نامهٔ پایان تحصیلات ادامه داد. بهرنگی در نوزده سالگی (1339) اولین داستان منتشر شده‌اش به نام عادت را نوشت. یک سال بعد داستان تلخون را که برگرفته از داستانهای آذربایجان بود با نام مستعار "ص. قارانقوش " در کتاب هفته منتشر کرد و این روند با "بی‌نام" در 1342، و داستان‌های دیگر ادامه یافت. بعدها از بهرنگي مقالاتي در روزنامه "مهد آزادي"، توفیق و ... به چاپ رسيد با امضاهاي متعدد و اسامي مستعار فراوان از جمله داريوش نواب مرغي، چنگيز مرآتي، بابک، افشين پرويزي و باتميش و ... . او ترجمه‌هایی نیز از انگلیسی و ترکی استانبولی به فارسی و از فارسی به آذری (از جمله ترجمهٔ شعرهایی از مهدی اخوان ثالث، احمد شاملو، فروغ فرخزاد، و نیما یوشیج) انجام داد. تحقیقاتی نیز در جمع‌آوری فولکلور آذربایجان و نیز در مسائل تربیتی از او منتشر شده‌است. در سال 1341 صمد از دبیرستان به جرم بیان سخنهای ناخوشایند (بنابه گزارش رئيس دبيرستان) در دفتر دبيرستان و بين دبيران اخراج و به دبستان انتقال یافت. یکسال بعد و در پی افزایش فعالیتهای فرهنگی، با پاپوش رئیس وقت فرهنگ آذربایجان به کار صمد به دادگاه کشیده شد که متعاقبا تبرئه گردید. در 1342 کتاب الفبای آذری برای مدارس آذربایجان را نوشت که صمد بهرنگي با تغييراتي كه قرار بود آن كميته در كتاب ايجاد كند مخالفت كرد و پيشنهاد پول كلاني را نپذيرفت و كتاب را پس گرفت. سال 1343 همراه بود با تحت تعقيب قرار گرفتن صمد بهرنگي به خاطر چاپ كتاب «پاره پاره» و صدور كيفرخواست از سوي دادستاني عادي 105 ارتش يكم تبريز و سپس صدور حكم تعليق از خدمت به مدت 6 ماه. در این سال وی با نام مستعار افشین پرویزی کتاب انشاء ساده را برای کودکان دبستانی نوشت. در آبان همین سال حکم تعلیق وی لغو گردید و صمد به سر کلاس بازگشت. سالهای میانی دهه چهل مصادف بود با دستگیری و اعدام تعدادی از نزدیکان صمد به دست رژیم شاه و شرکت او در اعتصابات دانشجویی. صمد بهرنگی در نهم شهریور 1347 در رود ارس و در ساحل روستای شام‌گوالیک کشته شد و جسدش را چند روز بعد در 12 شهریور در نزدیکی پاسگاه کلاله در چند کیلومتری محل غرق شدنش از آب گرفتند. جنازهٔ او در گورستان امامیهٔ تبریز دفن شده‌است. ده روز قبل از غرق شدن صمد، تعدادی از مامورین ساواک به خانه محل سکونت وی هجوم برده و وی را تهدید نموده بودند. حدود یکماه قبل از این حادثه، کتاب ماهی سیاه کوچولو چاپ شده بود.

2 تیر1382: شهادت ندا حسنی بدنبال خودسوزی اعتراضی

روز دوم تیر 1382، ندا حسنی در اعتراض به معامله دولت وقت فرانسه و رژیم ایران و بازداشت خانم رجوی

رئیس جمهور منتخب شورای ملی مقاومت، خود را در برابر سفارت فرانسه در لندن بدور از چشم دوربینهای خبرنگاران به ‌آتش كشید. ندا حسنی در سال 1356 در تهران متولد شد و در سال 1362 همراه با پدر و مادرش به‌ كانادا رفت. ندا تحصیلات دانشگاهیش را در رشته‌‌‌‌‌‌‌ انفورماتیك در دانشگاه كارلتون اتاوا ادامه می‌داد اما به دلیل تاثیرات شهادت عمویش، درس خواندن و زندگی در کانادا را رها كرد و در سال 1376 بصورت حرفه ای فعالیت خود را آغاز کرد. فروغ مادر ندا در مراسم خاکسپاری دخترش گفت: "من خیلی به‌دخترم افتخار می‌کنم، دخترم خود را قربانی این کرد که به‌دنیا بگوید رژیم بنیادگرای ایران مردم را می‌کُشد و شکنجه می‌کند" و احمد، پدرش نیز گفت: "او سرشار از زندگی بود. او می‌خواست نگذارد مردم شکنجه شوند. کارهای او از عشق سرچشمه می‌گرفت". ندا حسنی در اعتراض به دستگیری رئیس جمهور برگزیده شورای ملی مقاومت ایران از سوی دولت وقت فرانسه در لندن خود را به شعله های آتش سپرد.

2 تیر 1287: به توپ بستن مجلس شورا توسط محمدعلی شاه

روز 2 تیر سال 1287 به‌دستور محمدعلی شاه قاجار اولین مجلس شورای ملی پس از انقلاب مشروطیت به‌توپ بسته شد. محمدعلی‌شاه با حمایت افرادی هم‌چون شیخ فضل‌الله نوری با براه انداختن مشروعه ‌خواهی در برابر مشروطه‌ طلبی و با صدور فتواهای ارتجاعی علیه مشروطیت به‌قلع و قمع مشروطه‌طلبان و آزادیخواهان پرداخت. در آن روز نیروهای قزاق به‌ فرماندهی لیاخوف روسی مجلس شورای ملی را به‌ محاصره خود درآورده و ‌‌آن ‌را‌ به ‌توپ بستند و بسیاری از مجاهدین و آزادیخواهان در دفاع از مجلس جان باختند و عده‌ای از سران جنبش نیز اسیر شدند. بلافاصله بعد از توپ باران مجلس همه‌‌‌‌‌‌‌ نشانه‌ی‌های مشروطه از میان برداشته شد. روزنامه‌ها و انجمن‌ها به‌كلی تعطیل و دستگیری آزادیخواهان آغاز گردید قبل از این محمدعلی شاه از مجلس خواهان تحویل دهی 8تن از مخالفان خود بود كه در راس همه میرزا جهانگیرخان شیرازی مدیر روزنامه صوراسرافیل و ملك المتكلمین خطیب آزاده قرار داشتند.

تیر1287: شهادت میرزا جهانگیرخان صوراسرافیل و ملک المتکلمین 3

روز سوم تیر سال 1287 میرزا جهانگیرخان صور اسرافیل و ملك المتكلمین به‌ همراه گروه دیگری از آزادیخواهان اعدام شدند. دستگیری این دو بلافاصله پس از توپ‌باران مجلس انجام گرفت. آنها را به ‌زنجیر كرده و به ‌باغ شاه بردند و صبح روز چهارشنبه سوم تیرماه 1287 بدون هیچ محاكمه‌ای کشتند. میرزا جهانگیرخان شیرازی روزنامه نویس بود كه با نوشتن مقاله‌های افشاگرانه ای در روزنامه صوراسرافیل منتشر می‌كرد و نقش مهمی در روشن كردن اذهان عمومی مردم نسبت به ‌بند و بستهای پشت پرده داشت. یكی دیگر از افرادی كه پس از واقعه به‌توپ بستن مجلس و شروع استبداد صغیر در روز سوم تیر سال 1287 به‌شهادت رسید ملك‌المتكلمین است. ملك‌المتكلمین با اندیشه‌ای نو از آزادی و عدالت و از فساد روحانیون و زورگویی حكام سخن می‌گفت و به ‌آخوندهای مرتجع و عمال حكومت سخت می‌تاخت تا جائیكه بارها از طرف مجتهدان زمان حكم به ‌فساد عقیده وی داده شد. وقتی ملك‌المتكلمین را برای اعدام بردند، وی با آواز بلند و دلكش خود این شعر را می‌خواند:

ما بارگه دادیم این رفت ستم بر ما / بر قصر ستمكاران تا خود چه رسد خذلان

پس از به شهادت رساندن ملك‌المتكلمین پیكرش را ، مانند سایر كشته شدگان باغشاه در نقطه نامعلومی دفن كردند.

تیر1369: درگذشت استاد مرتضی نی‌داوود 5

روز 5 تیر ماه 1369 استاد مرتضی نی‌داوود، از چهره‌های برجسته موسیقی ایرانی و متخصص سه‌تار در

آمریكا درگذشت. مرتضی نی‌داوود در سال 1280 به‌دنیا آمد و توسط پدر بزرگ و پدرش به‌ موسیقی راه یافت. مرتضی نی داوود شاگردان بسیاری را تربیت كرد و خود از بهترین شاگردان درویش خان بود. بسیاری از آهنگهای تصنفیهای قمرالملوك وزیری را نی‌داوود ساخته است.از جمله آهنگ تصنیف معروف "مرغ سحر" در دستگاه ماهور از ساخته‌های اوست. از كارهای او مجموعا 200 قطعه موسیقی جمع‌آوری شده است.

6 تیر1382: شهادت صدیقه مجاوری بدنبال خودسوزی اعتراضی

روز 6 تیر سال 1382 صدیقه‌‌‌‌‌‌‌ مجاوری در پاریس به‌شهادت رسید. صدیقه‌‌‌‌‌‌‌ مجاوری روز 28 خرداد در

اعتراض به ‌رفتار پلیس فرانسه مبنی بر بازداشت مریم رجوی، خود را در مقابل وزارت كشور فرانسه به‌ آتش كشیده بود. صدیقه متولد سال 1338 در شهر ساری بود و در همین شهر بزرگ شد. او پس از اخذ دپپلم به‌ دانشكده ادبیات و زبانهای خارجی تهران رفت. در همین دانشكده بود كه با مجاهدین خلق ایران آشنا شد. صدیقه مجاوری در سال 1360 توسط دستگیر شد و مدت 5 سال در اسارت بود. وی در سال 66 به‌ارتش آزادیبخش ملی ایران پیوست و به یکی از فرماندهان توپخانه‌‌‌‌‌‌‌ ارتش آزادیبخش ملی ایران تبدیل شد.

7 تیر 1360: انفجاز در مرکز حزب جمهوری اسلامی

روز هفتم تیرماه سال 1360 بر اثر انفجار بمبی در مركز حزب جمهوری اسلامی، دهها ‌تن از سران رژیم كشته شدند. در میان كشته شدگان محمد حسین بهشتی رئیس قوه‌‌‌‌‌‌‌ قضائیه‌‌‌‌‌‌‌ نیز قرار داشت.. رژیم عمد داشت رقم كشته ‌های حزب جمهوری اسلامی كه معروف به‌حزب چماق به‌دستان بود را در رقم 72 نگه دارد و آنرا با رقم شهدای کربلا تشبیه می کرد.

7 تیر 1287: قیام مردم تبریز به رهبری ستارخان

روز 7 تیر سال 1287 بلافاصله پس از اینكه خبر كودتای محمدعلیشاه و شكست انقلاب مشروطه در تهران به ‌شهرستانها رسید، طرفداران استبداد در تمام شهرها بر سر مجاهدان و مشروطه ‌طلبان ریخته و آنان را دستگیر و یا انجمن‌هایشان را تعطیل كردند. اما در تبریز از مدتها قبل ستارخان و سایر انقلابیون خطر را حس كرده و به‌ تشكل و بسیج مردم پرداخته و به‌ آموزش نظامی دسته‌های مسلح مردمی اقدام كرده بودند. وجود جنگ آوران مسلح و آموزش دیده و نیز فرماندهی و رهبری ستارخان و باقرخان، علی‌مسیو، حاج‌علی دوافروش، حاج مهدی‌آقا و دیگران مانع از تسلیم در تبریز گردید.

تیر1362: قیام مردم افسریه 7

روز هفتم تیر سال 1362 مردم منطقه افسریه تهران در اعتراض به‌ عدم رسیدگی كارگزاران رژیم به‌ مشكلاتشان به‌ ویژه قطع مكرر و طولانی آب و برق دست به‌ تظاهرات گسترده‌ای زدند. چندین هزار تظاهر كننده با شعار آب آب، افسریه كربلا شده، قحطی آب شده، به ‌سمت مجلس رژیم سرازیر شدند. در این هنگام پاسداران با پرتاب گاز اشك‌آور و تیراندازی ‌به مردم حمله كردند. در جریان حملات پاسداران به‌ مردم و درگیری متقابل آنها، دو اتومبیل ماموران به‌آتش كشیده شد و تعدادی از آنان با سنگ و آجر زخمی شدند. از اهالی منطقه‌‌‌‌‌‌‌افسریه نیز یك تن شهید و تعداد زیادی مجروح و صدها نفر دستگیر شدند.

تیر 1373: شهادت اسقف میكائیلیان 11

روز 11 تیر سال 1373 روزنامه‌های حكومتی خبر از كشف جسد اسقف تاتائوس میكاییلیان رئیس شورای كشیشان پروتستان ایران دادند. این ترور كه توسط ماموران وزارت اطلاعات انجام گرفته بود به ‌دنبال ربودن اسقف میكائیلیان در روز 8 تیر در تهران صورت گرفت. اسقف میكائیلیان 62 ساله و جانشین كشیش هوسپیان‌مهر، رئیس پیشین شورای كشیشان پروتستان ایران شده بود كه سال قبل از آن توسط پاسداران به ‌قتل رسیده بود. رژیم با یك صحنه سازی سعی كرد این جنایت را به‌گردن مجاهدین بیندازد ولی چهار سال بعد یعنی روز 13 آذر سال 1377 اكبر گنجی طی مقاله‌ای در روزنامه‌‌‌‌‌‌‌ آریا اعلام كرد: وزارت اطلاعات، كشیشان مسیحی كه نظام سیاسی ما را قبول نداشتند، به ‌قتل رساند و به ‌گردن مجاهدین انداخت. استدلال وزارت اطلاعات این بود كه این كار ما را از روحانیون مسیحی خلاص و در ضمن سازمان مجاهدین را بی‌آبروتر می‌كرد."

12 تیر 1382: آزادی مریم رجوی از زندان فرانسه

روز سوم ژوئیه 2003(12 تیر 1382) مریم رجوی رییس‌جمهور برگزیده‌‌‌‌‌‌‌ شورای ملی مقاومت به‌ دنبال 16 روز بازداشت غیر قانونی، از زندان وزارت كشور فرانسه آزاد شد. این آزادی بر اثر استمرار تحصن و اعتصاب غذای صدها نفر در فرانسه و دیگر كشورها و خودسوزی 19 تن و به شهادت رسیدن صدیقه مجاوری و ندا حسنی تحقق پیدا كرد. حمایت همسایگان و اهالی اور، شهردار و انجمن شهر و بسیاری از اهالی استان والدواز و نیز بسیاری از شخصیتهای فرانسوی از مریم رجوی، دولت وقت فرانسه را مجبور به‌ پایان دادن به‌ بازداشت غیرقانونی مریم رجوی کرد. روز سوم ژوئیه( 12 تیر)مریم رجوی به‌محل اقامت خود بازگشت. 

12 تیر 1303: شهادت میرزاده عشقی شاعر و روزنامه نگار

 روز 12 تیرسال 1303 میرزاده عشقی شاعر و روزنامه‌نگار توسط ماموران رضا شاه به‌ شهادت رسید. میرزاده عشقی در سال 1272 در همدان متولد شد. در 17 سالگی برای ادامه تحصیل به ‌تهران رفت و در اوائل جنگ بین‌الملل اول به ‌استانبول مهاجرت كرد. عشقی پس از بازگشت به‌ ایران با دولت ‌‌‌‌‌‌‌وثوق‌الدوله به ‌مخالفت برخاست و مدتی زندانی شد. در آثار او از شعر تا قصه و نمایشنامه به‌چشم می‌خورند. از‌جمله اشعار معروف وی جمهوری نامه است كه در مخالفت با رضاخان سرود. عشقی در روز پنجشنبه 12 تیر 1303 به‌دستور رضاخان ترور شد. برای تجلیل از او 30 هزار تن از مردم تهران در مراسم خاكسپاری‌اش شركت كردند.

12 تیر: قتل مازیار

بنا بر برخی اسناد تاریخی، مازیارقهرمان ملی و حكمران منطقه ‌‌‌‌‌‌‌طبرستان روز سوم ژوئیه‌‌‌‌‌‌‌ سال 839 میلادی مطابق با سال 224 هجری قمری در سامرا توسط المعتصم خلیفه‌‌‌‌‌‌‌ عباسی به‌دار آویخته شد. مازیار از سرداران میهن پرست ایرانی بود كه پس از اینكه از جانب خلیفه عباسی، حكمران منطقه طبرستان شد، اعلام استقلال كرد ولی طی توطئه ای براساس خیانت اطرافیان توسط عمال خلیفه دستگیر و سرانجام اعدام شد.

13 تیر 1373: شهادت کشیش مهدی دیباج

روز 13 تیر 1373 اعلام شد كه جسد كشیش مهدی دیباج در جنگلی در حومه‌‌‌‌‌‌‌ تهران پیدا شده است. این قتل به‌ دنبال قتل اسقف میكائیلیان بود كه جسدش دو روز قبل از مهدی دیباج، کشف شده بود.

13 تیر 1350: درگذشت دکتر محمد معین، لغت شناس

روز 13 تیر 1350 دكترمحمد معین استاد ادبیات فارسی و لغت شناس معروف ایران درگذشت. دكترمحمد معین فرزند ابوالقاسم معین در سال 1293 خورشیدی در شهر رشت متولد شد. او اولین كسی است كه از دانشگاه تهران درجه دكترای ادبیات را به‌دست آورد. دكتر محمد معین دارای نشان عالی ادب و هنر و جایزه آكادمی ادبیات وكتیبه‌ها از فرانسه و نشان درجه دوم و سوم علمی و نشان هنر از ایران بود. دكتر معین اولین بار با پایان نامه دكترایش با عنوان "مزدیسنا و تاثیر آن در ادب پارسی"‌ درخشید. معین بنا به‌ وصیت دهخدا، كار لغتنامه ‌‌‌‌‌‌‌وی را بعد از مرگش ادامه داد. همچنین نیمایوشیج، بنیانگذار و آغازگر شعر جدید پارسی، نیز او را به‌عنوان وصی خود برگزید. از دیگر آثار دكتر معین، تصحیح چهار مقاله نظامی عروضی، مجموعه اشعار دهخدا، جامع الحكمتین ناصرخسرو، جوامع الحكایات عوفی و چندین ترجمه از زبانهای عربی و انگلیسی و چند تالیف شامل، حافظ‌ شیرین سخن، برگزیده نثر فارسی، تصحیح «برهان قاطع» اثر محمد حسین خلف‌تبریزی (كه در سال1062 هجری قمری نوشته شده) و 6 جلد «فرهنگ فارسی» می باشد.

13 تیر 1377: درگذشت صادق چوبک

روز 13 تیر 1377 صادق چوبك، نویسنده برجسته ایران در سن 82 سالگی درگذشت. صادق چوبك در سال 1295 در بوشهر بدنیا آمد. او تحصیلات خود را در بوشهر و شیراز به‌ پایان برد و در آموزش و پرورش آغاز به كار كرد.‌ اولین كتاب صادق چوبك مجموعه داستانی بود تحت عنوان "خیمه‌شب بازی" كه در سال 1324 منتشر شد. آثار دیگر صادق چوبك عبارتند از: "عنتری كه لوطی‌اش مرده بود"، "تنگسیر"، "روز اول قبر"، "چراغ آخر"، و "سنگ صبور". "سنگ صبور" را بسیاری ازصاحبنظران، مهمترین اثر صادق چوبك می‌دانند كه از ساختار مدرنی برخوردار است. او همواره از دردها و مصائب و نابسامانی‌های جامعه می‌نوشت اما هیچ‌گاه در نوشته‌های او امید فراموش نشد. صادق چوبك در سال1354 ایران را ترك كرد و درآمریكا اقامت گزید. و از آن زمان تاپایان زندگی خود در همانجا به‌سر برد.

16 تیر 1251: قتل قائم مقام فراهانی

16 تیر، برابر با 30 صفر 1251هجری قمری، به‌دستور محمد شاه قاجار، قائم مقام فراهانی به‌قتل رسید. میرزا ابوالقاسم، فرزند میرزا عیسی قائم مقام فراهانی میهن پرستی دانا و ادیب بود كه در زمان عباس‌میرزا و محمدشاه قاجار مصدر امور وزارت شد. وی در نظم و نثر فارسی سبكی خاص ایجاد كرد كه ویژگی آن شیرینی بیان و كوتاهی جمله‌ها بود. ترقیخواهی و ایراندوستی او مخالفت‌هایی را در حاكمیت قاجار برانگیخت. دربار شاه قاجار و چهره‌هایی از قبیل حاجی میرزا آقاسی، میرزا مسلم خویی و میرزا نصرالله اردبیلی، به‌دسیسه‌چینی علیه قائم‌مقام پرداختند و سرانجام در 30 ماه صفر 1251 محمد شاه او را به ‌باغ نگارستان احضاركرد و در همانجا توسط اسماعیل خان قراچه‌داغی، رئیس فراشان خود، وی را به‌قتل رساند. پس از قتل قائم مقام حاج میرزا آقاسی به‌صدراعظمی رسید، 
و اوضاع ایران روزبه روز به‌وخامت بیشتری گرایید.

16 تیر 1190: اعزام نخستین دانشجویان ایرانی به انگلستان

روز 16 تیر  1190 شمسی مطابق با هفتم ژوئیه 1811 میلادی برای اولین بار دو دانشجوی ایرانی برای كسب دانش نوین، روانه ‌‌‌‌‌‌‌انگلستان شدند. این اقدام توسط عباس میرزا ولیعهد فتحعلی‌شاه كه فرد دانش‌دوستی بود صورت گرفت. این دانشجویان برای یادگیری زبان انگلیسی و مترجمی برای وزارت خارجه‌‌‌‌‌‌‌ ایران به‌انگلستان رفته بودند. سه سال بعد 
پنج دانشجوی دیگر از سوی عباس میرزا به‌انگلستان اعزام شدند.

16 تیر 450: آغاز مبارزه حسن صباح

بر‌اساس برخی اسناد تاریخی روز 16 تیرماه 450 شمسی، مطابق با هفتم ژوئیه سال 1071 میلادی حسن صباح مبارزه ‌‌‌‌‌‌‌خود را علیه سلجوقیان آغاز كرد. حسن صباح مؤسس فرقه ‌‌‌‌‌‌‌اسماعیلیه در ایران بود كه 90 سال عمر كرد. حسن صباح ابتدا چند سالی به‌ تبلیغ مذهب خود در شهرهای اصفهان، یزد، كرمان، مازندران، ری و قزوین همت گماشت و در قزوین قلعه ‌هایی ساخت تا بتواند در برابر یورش دشمنان مصون بماند. قلعه‌‌‌‌‌‌‌الموت در قزوین از دوران او باقی مانده است. وی 74 قلعه بنا كرد و در برابر تمامی تهاجمات داخلی مقاومت نمود. پس از مرگ حسن صباح تمامی این قلعه‌ها در جریان حمله‌‌‌‌‌‌‌مغولها تصرف گردید و بسیاری از طرفداران حسن صباح كشته شدند.

17 تیر 1382: مرگ دوقلوهای به هم چسبیده ایرانی

روز 17 تیر 1382 لاله و لادن دو خواهر دوقلوی به ‌هم چسبیده‌‌‌‌‌‌‌ ایرانی در حین عمل جداسازی جمجمه‌‌‌‌‌‌‌ مشترك درگذشتند. این دو خواهر كه 29 سال سن داشتند به‌ سنگاپور رفته بودند تا در آنجا عمل جداسازی روی جمجمه ‌‌‌‌‌‌‌آنان صورت گیرد. اما از آنجا كه این جداسازی در كودكی انجام نشده و زندگی طولانی با جمجمه‌‌‌‌‌‌‌ مشترك، شریانها و بافتهای مشترك عصبی زیادی را در مغزشان ایجاد كرده بود، با قطع آنها امكان ترمیم بافتها مثل دوران كودكی برایشان باقی نماند و هر دوخواهر با فاصله یك ساعت یكی پس از دیگری درگذشتند.

18 تیر 1378: قیام دانشجویان و مردم تهران علیه رژیم

در ساعات اولیه‌‌‌‌‌‌‌ بعد از نیمه شب 18 تیر 1378 جمع كثیری از دانشجویان در خوابگاه دانشجویی امیرآباد تهران به‌ یك تظاهرات ضد حكومتی دست زدند و علیه اختناق حاكم شعار دادند. مدتی بعد‌، یگانهای ویژه ضدشورش با محاصره منطقه، با گاز اشك‌آور،  باتون و سلاح به‌ خوابگاهها هجوم آوردند و دانشجویان را مورد ضرب وجرح قرار دادند. پاسداران دانشجویان را از طبقات بالایی خوابگاهها، یا حسین گویان به پایین پرتاب می کردند. سه تن از دانشجویان در جریان حمله پاسداران به‌كوی دانشگاه كشته، بیش‌از 1000‌تن زخمی و حدود 1000‌تن دیگر نیز توسط پاسداران دستگیر شدند. متعاقب آن دانشجویان خواستار استعفای وزیر كشور خاتمی گردیدند. روز 19 تیر، هزاران دانشجو درحالیكه شعارهای مشهور تظاهرات علیه رژیم شاه، ‌"می‌كشم، می‌كشم، آن كه برادرم كشت" و "توپ، تانك، مسلسل، دیگر اثر ندارد" را تكرار می‌كردند به ‌تظاهرات علیه رژیم پرداختند. دراین تظاهرات نیز یك دانشجو با شلیك پاسداران از ناحیه چشم مجروح شد و ساعاتی بعد جان باخت. در این روز تعداد كشته‌ها به‌ 7 نفر رسید. دامنه ‌‌‌‌‌‌‌این قیام كه به 17 ‌شهر كشور رسید در تبریز به‌ كشته شدن یك دانشجو، مجروح شدن دهها تن و دستگیری صدها دانشجوی دیگر انجامید. این تظاهرات در روزهای بعد با همراهی صدها هزار نفر از جوانان و مردم تهران اوج دیگری پیدا كرد و محل نمایش ‌‌‌‌‌‌‌نمازجمعه ‌‌‌‌‌‌‌رژیم در دانشگاه تهران نیز به ‌آتش كشیده شد. مردم و دانشجویان شعار می‌دادند "حكومت آخوندی بركنار‌ـ بركنار"، "بچه‌ها قیام شروع شد، 20سال سكوت تمام شد"، "وای به ‌روزی كه مسلح شویم". دار و دسته‌‌‌‌‌‌‌ خاتمی می‌خواستند خود را به ‌این قیام و دانشجویان نزدیك نشان دهند اما دانشجویان با پاسخ نه و گوشمالی دادن به‌مقامات رژیم كه به‌ میان دانشجویان می‌رفتند آنان را طرد نمودند. از‌جمله موسوی لاری وزیر كشور خاتمی، مضروب و عمامه‌اش پرتاب شد و دانشجویان او را از صحنه بیرون انداختند. شورای عالی امنیت رژیم به‌ ریاست خاتمی، در اطلاعیه‌های متعدد، تظاهرات را غیرقانونی خواند و جواز سركوب قیام دانشجویان و مردم را صادركرد. خامنه‌‌ای ولی فقیه رژیم پس از چند روز سكوت،‌‌گفت: "دشمن، امنیت ملی ما را هدف گرفته است، امنیت ملی از همه چیز واجب‌تر است. دشمنان اصلی ما طراحان این قضایا هستند". دانشجویان نیـز در پاسخ شعار دادند: "خامنه ای حیا كن رهبری را رها كن‌! 
مرگ بر استبداد، زنده باد آزادی." ‌

18 تير 1384: قیام مردم مهاباد و دیگر شهرهای كردستان در اعتراض به جنایت فجیع رژیم

روز 18 تیر سال1384، جوانان مهاباد در میدان استقلال این شهر تجع اعتراضی برپا كردند. مأموران حکومتی تجمع كنندگان را مورد حمله قرار داده و به سوی آنان شلیك كردند. در یك جنایت تكان دهنده، ماموران رژیم یكی از جوانان این شهر به‌نام سید كمال سید قادر معروف به‌ «شوانه قادری» را كه از فعالان سیاسی و برپاكنندگان تظاهرات اعتراضی علیه رژیم بود، کشته و دو تن دیگر را مجروح كردند. آنان سپس جسد شوانه قادری را با طناب به ‌یك خودرو تویوتا بسته‌ و در خیابانهای مهاباد گرداندند. این اقدام كه برای ایجاد جو رعب و وحشت صورت گرفت، خشم مردم مهاباد را برانگیخت. دراعتراض به‌این جنایت، مدارس و مغازه‌ها تعطیل شد و جوانان به‌ خیابانها ریخته، مظاهر حاكمیت را به‌آتش كشیده و با نیروهای رژیم درگیر شدند. این تظاهرات تا چندین روز ادامه داشت و دامنه‌‌‌‌‌‌‌ آن به‌دیگر شهرهای كردستان ایران كشیده شد. تظاهرات در شهرهای سنندج، نقده، بوكان، مریوان، سقز و سایر شهرهای كردستان ادامه پیدا كرد و رژیم به‌ گسیل نیرو از شهرهای مختلف آذربایجان و استانهای مجاور برای سركوب مردم پرداخت. در این تظاهرات زنان نیز فعالانه شركت داشتند. قیام مردم كردستان حدود یك ماه بطول انجامید و طی آن دهها نفر كشته، صدها نفر دستگیر و روانه زندانها گردیدند.

18 تیر 1229: اعدام علی محمد باب

روز نهم ژوئیه‌‌‌‌‌‌‌ سال 1850 مطابق با 27 شعبان 1266 هجری قمری میرزا علی محمد شیرازی معروف به ‌"علی محمد باب" كه در زندان چهریق آذربایجان محبوس بود به ‌تصمیم ناصرالدین شاه تیرباران شد. علی‌محمد باب مؤسس ‌‌‌‌‌‌‌بابیه در ایران بود.










 بیست و یک تیر 1382: قتل زهرا- زیبا کاظمی

زهرا کاظمی در 1948 میلادی در شیراز زاده شد. از سال 1969 تا سال 1972 در مدرسه عالی سینما و تلویزیون در تهران تحصیل کرد. وی در 1974 برای تحصیل در رشته ادبیات و سینما به دانشگاه پاریس رفت. در سال 1985 دکترای خود را در رشته هنر و ادبیات از دانشگاه پاریس دریافت نمود. در سال 1993 همراه پسرش، استفان هاشمی، به کبک کانادا مهاجرت کرد. وی با نشریاتی مانند رکتو ورسو گازت دو فم و گلوب اندمیل چاپ کانادا و نیز موسسه عکس انگلیسی کمراپرس همکاری داشته‌است. در سال 2003 میلادی زهرا کاظمی در جریان یک مسافرت به عنوان خبرنگار در ایران دستگیر و در هنگام بازجویی به قتل رسید. رژیم ایران علت مرگ وی را "برخورد جسم سخت به سر یا برخورد سر به جسم سخت" عنوان کرد. شهرام اعظم پزشک سابق و کارمند وزارت دفاع پس از اینکه در سال 2004 از ایران خارج و به کانادا پناهند شد، شهادت داد که در زمان معاینه زهرا کاظمی، علایم ضرب و شتم شدید، شکنجه و تجاوز جنسی شامل: شکستگی جمجمه و بینی، له شدگی انگشتان پا، شکستگی انگشتهای میانی و کوچک دست راست و انگشت میانی دست چپ، کنده شدن ناخنهای انگشتهای شصت و اشاره دست، صدمات در ناحیه ریه و دنده، کبودی شدید ناحیه شکم، اندام تناسلی و پاها که حاکی از تجاوزات وحشیانه جنسی و شلاق خوردن در زمانهای مکرر دارد، نشان می دهد که او هنگام تحمل حبس به قتل رسیده است. استفان هاشمی، تنها فرزند خانم کاظمی از رژیم ایران در دادگاه کانادا شکایت نمود. سعید مرتضوی از شکنجه گران و قاتل زهرا کاظمی می باشد.  خانم کاظمی در 21 تیر 1382= 11 ژوئیه 2003 کشته شد.

22 تیر 226: درگذشت خوارزمی

بر‌اساس برخی اسناد تاریخی، "خوارزمی" ریاضی دان بزرگ ایران در 13 ژوئیه‌‌‌‌‌‌‌ سال 847 مطابق با سال 232 هجری قمری درگذشت. محمد بن موسی، معروف به‌ خوارزمی در خوارزم متولد شد. او یكی از بزرگترین دانشمندان زمان خود در رشته‌های ریاضی، جغرافی، تاریخ و ستاره شناسی بود و در دربار مامون خلیفه‌‌‌‌‌‌‌ عباسی كرسی منجمی داشت. كتاب "حساب الجبر و المقابله" خوارزمی معروفترین اثر وی می‌باشد. این كتاب توسط مترجمین اروپایی به ‌لاتین و انگلیسی نیز ترجمه شده و به ‌همین نام "الجبرا" در اروپا رواج یافته است. كلماتی نظیر آلگوریتم و آلگوریسم نیز از تركیبات الجبر می‌باشد. تا قبل از خوارزمی جبر و هندسه در یك دستگاه ریاضی بود اما خوارزمی جبر را از هندسه جدا كرد و همین نام را برای این علم انتخاب نمود. از خوارزمی دو جلد كتاب دیگر در مباحث اسطرلاب به ‌لاتین ترجمه شده است.

23 تیر 1365: اعتصاب پزشکان ایرانی

روز 23 تیر سال 1365 شورای نظام پزشكی، پزشكان ایران را به‌ یك اعتصاب سراسری فرا خواند. ‌اعتصاب پزشكان كه در اعتراض به‌سركوب رژیم و اعزام اجباری پزشكان به‌جبهه‌ها و تحمیل مقررات ارتجاعی به‌ محیطهای پزشكی و درمانی بود، كه به‌ سرعت همه مراكز درمانی و پزشكی ایران را فرا گرفت. رژیم خواسته ‌‌‌‌‌‌‌ پزشكان و كادر درمانی كشور را با سركوب پاسخ داد و نظام پزشكی را نیز منحل نمود.

تیر1288: فتح تهران توسط مشروطه خواهان 25

روز 25 تیر سال 1288 شمسی، تهران توسط نیروهای انقلاب مشروطه فتح شد و حكومت استبدادی محمدعلیشاه قاجار سرنگون گردید. محمدعلی‌شاه قاجار، دشمنی علیه مشروطه را از بمباران اولین مجلس شورای ملی، در 2 تیر1287 آغاز كرد. از این زمان تا فتح تهران به‌دست مشروطه‌خواهان گیلان و اصفهان، كه ‌به مدت یكسال ادامه یافت در تاریخ ایران به‌استبداد صغیر مشهور شده است. محمدعلی شاه پس از بمباران مجلس، در تهران حكومت نظامی برقرار كرد و قوای قزاق را ‌كه یك افسر روسی به‌نام لیاخوف در رأس آن بود بر مردم حاكم كرد. مأموران حكومت نظامی خانه‌ آزادیخواهان را غارت كردند، ‌دفتر روزنامه‌ها و انجمنها را بستند و روزنامه‌نگاران و آزادیخواهانی چون صوراسرافیل و ملك المتكلمین را به‌ دار آویختند و برخی دیگر از آنان مثل دهخدا را تبعید كردند. در همین حال آخوندهای مشروعه خواه به ‌رهبری شیخ فضل‌الله نوری فتوای كشتن مشروطه خواهان را نیز داده بودند. این جو رعب و وحشت باعث سكوت مرگباری در تمام ایران شد. اما در تبریز تنها یك محله باقی‌ماند كه در برابر تهاجم قوای دولتی و قزاق ایستادگی كرد و آن ‌هم محله‌‌‌‌‌‌‌امیرخیز بود كه به‌ رهبری ستارخان به‌ مقاومت برخاست و پرچمهای تسلیم را فرو انداخت. به‌دنبال مقاومت آنان بود كه در بقیه‌‌‌‌‌‌‌ محله‌های تبریز نیز مقاومت اوج گرفت و به‌سایر شهرهای ایران رسید. نیروهای مشروطه خواه دست به‌دست هم داده با حركت به‌سمت تهران ‌‌آن‌ را‌ فتح نمودند. محمدعلی به‌ سفارت روس پناهنده شد.

25 تیر 1325: درگذشت حبیب سماعی هنرمند موسیقی ایران

روز 25 تیر سال 1325 حبیب سماعی هنرمند بزرگ موسیقی ایرانی درگذشت. حبیب سماعی فرزند سماع‌حضور از نوازندگان مشهور دوره‌‌‌‌‌‌‌ قاجار، درسال 1280 خورشیدی متولد شد. او از سن 12سالگی نواختن ضرب و سنتور را نزد پدر آموخت و بعدها استاد سنتور شد. او همچنین آوازی دلنشین داشت. حبیب سماعی تلفیقات استادانه‌ای درقطعات ضربی ایجاد می‌كرد. استاد صبا به‌ سبب همكاری نزدیكی كه با سماعی داشت منتخب ابتكارات سماعی را با تكنیك مخصوص او حفظ كرده و دركتابی انتشار داد.

27 تیر 1367: خمینی، جام زهر آتش بس را سر کشید

روز 27 تیر سال 1367 خمینی پس از 8 سال اصرار بر جنگ، اعلام كرد قطعنامه ‌‌‌‌‌‌‌598 شورای امنیت سازمان ملل مبنی بر آتش‌بس بین ‌ایران و عراق را می‌پذیرد. خمینی تا روز قبل از آن با شعارهایی هم‌چون "فتح قدس از طریق كربلا" و "تا تخریب آخرین خانه در تهران به‌این جنگ ادامه خواهد داد"، خواهان ادامه جنگ بود. خمینی، هیچ اشاره ای به‌علت سركشیدن جام زهر و عاملی كه او را ناگزیر از این عقب‌نشینی كرده، نكرد ولی گفت صحبتهای ناگفته‌ای دارد كه در فرصت مناسب بیان خواهد 
كرد.

30 تیر 1331: قیام مردم ایران به حمایت از دکتر مصدق

روز 30 تیر سال 1331، مردم تهران در حمایت از دكتر محمد مصدق به ‌پا خاستند و موفق شدند شاه را به ‌قبول خواستهای دكتر مصدق وادار كرده و نخست‌وزیر شاه، یعنی قوام‌السلطنه را فراری دهند. در چنین روزی شاه با شعارهایی همچون "یا مرگ یا مصدق" مواجه شد. سرانجام پس از کشته شدن دهها تن از تظاهركنندگان و مجروح‌ شدن صدها تن دیگر از آنان، شاه مجبور به‌ عقب‌نشینی و تسلیم در برابر خواست مردم و تن ‌دادن به‌ شرایط نخست‌وزیری دكتر مصدق گردید.

30 تیر 1360: تاسیس شورای ملی مقاومت ایران

روز 30 تیر سال 1360 شورای ملی مقاومت ایران در تهران تأسیس شد. پس از سی خرداد 1360 شكل‌دادن به‌ یك جایگزین دموكراتیك و مردمی در برابر رژیم، در دستور كار مقاومت قرار گرفت. در همین راستا بود كه در 30تیرماه سال60، آقای مسعود رجوی تأسیس شورای ملی مقاومت را در تهران اعلام كرد. به‌ فاصله كوتاهی موجی از اعلام پیوستگی و حمایت از شورای ملی مقاومت در میان ایرانیان آزادیخواه و گروهها و احزاب سیاسی شكل گرفت. شورای ملی مقاومت با معرفی رییس‌جمهور برگزیده‌ی مقاومت برای دوران انتقال و باتصویب طرحها و مصوبات دموكراتیك از‌ جمله «طرح صلح شورای ملی مقاومت»، «طرح خودمختاری كردستان ایران»، طرح «آزادیها و حقوق زنان» و « طرح رابطه دولت با دین و مذهب» و هم‌چنین انتشار برنامه‌ی دولت موقت پس از سرنگونی رژیم، بال سیاسی مقاومت مردم ایران را نمایندگی می‌كند. شورای ملی مقاومت كه نیمی از كرسیهای آن دراختیار زنان است، دربرگیرنده تنوعات قومی و مذهبی و نیز نمایندگان اقشار و گروههای مختلف اجتماعی و سیاسی ایران با افكاروعقاید گوناگون است كه فصل مشترك همگی آنها اعتقاد به‌ سرنگونی رژیم حاكم برایران و برقراری دموكراسی و حاكمیت ملی می باشد.