1 دى 2000سال پيش از ميلاد مسيح: روزی كه خورشید بر می‌آید
روز اول دیماه از حدود 2هزار سال پیش از میلاد مسیح " دی گان" و " خور روز " نامیده شده است. به زعم ایرانیان باستان روز تولد دوباره خورشید پس از بلند ترین شب سال بوده است. ایرانیان باستان با نگرانی از طولانی بودن شب و ترس از باز نیامدن خورشید تا سپیده دم در کنار یکدیگر بیدار می نشستند و خود را سرگرم می کردند تا اندوه ظلمت را فراموش کنند. روز پس از آن شب یكم دی ماه را كه خور روز و دی گان - بمانند مهرگان می خواندند به استراحت می پرداختند و تعطیل عمومی بود . در این روز جنگ كردن و خونریزی، شکار و حتی كشتن گوسفند و مرغ هم ممنوع بود.
1 دى 1362: انتشار اسامی 630 شكنجه گر
روز اول دی 1362 اسامی 630تن از ماموران و شكنجه گران در زمان خمینی در زندانهای مختلف كشور توسط سازمان مجاهدین خلق افشا شد. از زمان انتشار اسامی شكنجه گران، این افراد معمولا یا صورت خود را می پوشاندند و یا به زندانی اسیر چشم بند می زدند تا شناخته نشوند.
1 دى 1367: كشف گورهای دستجمعی زندانیان سیاسی قتل‌عام شده
در دی1367،به دنبال قتل‌عام زندانیان سیاسی در شهرهای مختلف، مردم دهها گور
جمعی را كشف كردند.
- در اوایل دیماه67، در منجیل به‌دنبال بارندگی شدید یك گور جمعی شامل اجساد بیش از 80زندانی سیاسی قتل عام شده در 2كیلومتری غرب جاده تهران‌ـ‌‌رشت كشف شد.
- در اصفهان در كنار گورستان باغ رضوان، پاسداران دهها گور جمعی ایجاد كرده بودند و از دسته‌های 40نفری تا100نفری شهیدان را در آنها ریخته و با خاك پوشانده بودند. این گورهای دستجمعی توسط خانواده های مجاهدین قتل عام شده كشف گردید.
- در اصفهان در كنار گورستان باغ رضوان، پاسداران دهها گور جمعی ایجاد كرده بودند و از دسته‌های 40نفری تا100نفری شهیدان را در آنها ریخته و با خاك پوشانده بودند. این گورهای دستجمعی توسط خانواده های مجاهدین قتل عام شده كشف گردید.
- در شهرهای كلاچای و رودسر، خانواده‌های زندانیان سیاسی دو گور جمعی شامل 10جسد از فرزندانشان را پیدا كردند و به‌دنبال آن میان اهالی و پاسداران درگیریهایی رخ داد.
در گرمسار، شاهدان عینی گزارش دادند كه دو كامیون پر از اجساد اعدام‌شدگان را از زندانهای اوین و قزلحصار به بیابانهای اطراف گرمسار آورده و در گورهای جمعی بزرگی دفن كردند.
4 دى 239: تولد رودكی
بر اساس برخی روایات تاریخی ابوعبدالله جعفر بن محمد رودكی در 25 دسامبر 860 و چهارم دی 239 در رودك، قریه یی در ماوراءالنهر نزدیك سمرقند به دنیا آمد و به همین مناسبت رودكی نامیده شد. رودكی نخستین شاعر زبان پارسی بود كه خوانندگی و موسیقی را نیز میدانست و می گویند از صدای خوشی نیز برخوردار بود. رودكی بنا به قولی از كودكی نابینا بود اما صحیح‌تر اینست كه بعدا نابینا شده بود. وی در دوران امیر نصر سامانی می زیست و مورد علاقه امیر بود. بسیاری از نوشتجات و اشعار رودكی در دسترس نیست اما همین میزان كه در كلیات دیوان او آمده، بیانگر تسلط او به شعر و ادب فارسی و تلاش وی برای گسترش این زبان بوده است. رودكی در سال 329 هجری قمری بدرود حیات گفت و در محل تولد خود در سمرقند به خاك سپرده شد.
5 دى1382: زلزله بم 70هزارتن را زیر آوار برد
روز پنجم دی 1382 زلزله ای با قدرت 3/6 ریشتر شهر قدیمی بم در استان كرمان را لرزاند. بیش از 70 هزار تن، زیر آوار آن جان باختند. آخوندها متقابلا از رسیدن كمكهای بین المللی گسترده‌ای كه برای كمك به زلزله زدگان از تمام جهان سرازیر شده بود ممانعت كردند. از زمان روی کار آمدن آخوندها هیچ گامی برای تغییر بنای ساختمانهای شهرهایی كه روی خط زلزله قرار دارند برداشته نشده است. دوسال بعد از این زلزله خبرگزاری حكومتی مهر روز 20/7/84 نوشت: بیش از 650 روز از زمین لرزه پنجم دی 82 بم می گذرد اما از این شهر خبر می رسد که در حال حاضر فقط 1300 تا 1500 خانوار بمی صاحب خانه شده اند و بیش از 16 هزار خانوار با وجود مشکلات بسیار همچنان در کانِکْس های چند متری با حداقل امکانات روزگار سپری می کنند.
5 دى 1319: اولین سرشماری در ایران به سبك اروپا
روز پنجم دی 1319 برای اولین بار در ایران سرشماری مدرن انجام گرفت و اعلام شد در شهر اصفهان 204 هزار و 600 تن زندگی می كنند و دومین شهر بزرگ ایران است. جمعیت همدان نیز طبق این سرشماری 103 هزار و 900 تن بود.
6 دى234: تولد زكریای رازی
بنا بر برخی نوشته های تاریخی ابوبكر محمد ابن زكریای رازی، دانشمند ایرانی در ششم دی 243 شمسی و 27 دسامبر 864 در شهر ری به دنیا آمد. زكریای رازی كاشف الكل و از بزرگترین دانشمندان علوم پزشكی، شیمی، ریاضی، ستاره شناسی و فلسفه در عصر خود بوده است. وی تحصیلات خود را اساسا در شهر ری به انجام رساند و مدتی نیز در بغداد به كار پزشكی و تعلیم و تعلم مشغول بود. زكریای رازی در شهر ری بیمارستانی ساخت كه خود در آنجا به طبابت و رسیدگی به بیماران و انجام كارهای آزمایشگاهی و داروسازی مشغول بود. مهمترین كتاب زكریای رازی كه هنوز هم برای بررسی طب قدیم نیاز به مطالعه آن حس می‌شود حاوی نام دارد كه دائره المعارفی از تمامی دستاوردهای پزشكی تا آن زمان بوده است. كتابهای دیگر زكریای رازی طب منصوری، الطبیعه فی الحكمه الفلسفیه، الطب الروحانی، اسیره الفلسفیه، مقاله فی ما بعد الطبیعه و... می‌باشد. اهمیت زكریای رازی در فلسفه بیشتر از آنروست كه وی برخلاف بسیاری از معاصران خود، عقایدی مخالف ارسطو داشت. اما مهمترین اثر زكریای رازی كشف الكل است كه او آن را از تقطیر شراب بدست آورد. کشف رازی تا امروز بعنوان ماده ای ضد عفونی كننده، كاربرد وسیعی در علم پزشكی دارد. هشتم دی 1313- تولد فروغ فرخزاد
8 دی 1385: اولین قانون اساسی پس از مشروطیت
روز هشتم دی 1285 بدنبال ماهها درگیری بین دربار و مجلس اول، سرانجام مظفر الدین شاه قاجار مصوبه قانون اساسی را كه با اجرای آن نظام حكومتی ایران به مشروطه سلطنتی تبدیل می شد امضاء كرد و ده روز بعد هم درگذشت. این قانون دارای 51 اصل بود كه بعدا اصلاحیه هایی به نام متمم بر آن اضافه شد. عنوان قانون اساسی را در آن زمان نظامنامه گذارده بودند. یكی از مهمترین دستاوردهای جنبش مشروطیت تغییر نظام سلطنتی مطلقه به نظام مشروطه بود كه شاه را فاقد قدرت اجرایی میكرد. اما ابتدا محمدعلیشاه علیه این قانون اساسی كه به آن سوگند یاد كرده بود به مخالفت برخاست و سپس آخوندهایی نظیر شیخ فضل الله نوری با آن قانون اساسی مخالفت كردند.
8 دی 1357: سقوط حکومت نظامی ازهاری
روز هشتم دی 1357 مبارزات ضدسلطنتی مردم ایران علیه حکومت شاه، باعث شد تا شاه ارتشبد
ازهاری را كه برای سركوب مردم گمارده بود، كنار بگذارد و با یك مانور اصلاح طلبانه بختیار را دعوت به همكاری كند. اما این مانور به شکست انجامید و یكماه و چهارده روز بعد نظام سلطنتی با قیام مردم ایران سرنگون شد.
10 دی 1290: کشته شدن ثقه‌الاسلام تبریزی
روز دهم دی 1290 روسهای تزاری به منظور زهر چشم گرفتن از مردم مقاوم تبریز، گروهی از آزادیخواهان، ازجمله میرزا علی آقا ملقب به ثقه الاسلام و 7 تن دیگر، از جمله حسن و قدیر، فرزندان 16 و 18 ساله علی مسیو را به دار آویختند. عوامل استعمار و استبداد، از ثقه‌الاسلام خواستند كه برای رهایی از اعدام، آزادیخواهان مجاهد و اقدامهای آنها را محكوم كند، اما ثقه الاسلام آنرا نپذیرفت. ثقه‌الاسلام فكری باز و اندیشه‌ای مترقی داشت. از او مقالاتی در جراید حبل المتین و الهلال مصر و همچنین كتابها و تألیفاتی به جا مانده كه گویای نو‌اندیشی اوست.
10 دی 1358: درگذشت جواد بدیع زاده
روز دهم دی 1358 جواد بدیع زاده خواننده‌ى پركار موسیقی ایرانی در سن 77 سالگی دیده از جهان فروبست. جواد بدیع زاده توسط پدرش سید رضا ملقّب به بدیع المتكلمین و میرزا یحیی سیّد الواعظین آموزش موسیقی را فرا گرفت وگوشه ها وردیفهای آوازی را آموخت. بدیع زاده از دبیرستان دارالفنون موفّق به اخذ دیپلم متوسطه شد و به كار مترجمی زبان فرانسه پرداخت. در سال 1304شمسی بنا به دعوت نماینده‌ى كمپانی صفحه پركنی انگلستان دست به تهیّه‌ى اولین ترانه های خود زد كه مورد استقبال عموم مردم قرار گرفت. ترانه‌ى جلوه گل و مرغ بی آشیان و سه آواز دیگر با اشعاری ازشاعران دوره‌ى مشروطیّت یادگار فعالیّت هنری اوست. استاد جواد بدیع زاده طی 60سال فعالیّت هنری بیش از ششصد آهنگ از خود به یادگار باقی گذاشت كه آهنگ وشعر ترانه‌ى اغلب آنها را
خودش سرود.
خودش سرود.
14 دی 1376: تظاهرات سه هزارتن از دانشجویان در محل کوی دانشگاه تهران
روز 14 دی 1376، 3000تن از دانشجویان معترض در محل كوی دانشگاه تهران در امیرآباد، دست به تظاهرات زدند و با ماموران نیروی انتظامی كه برای سركوب آنان اعزام شده بودند، درگیر شدند. دانشجویان با سر دادن شعار مرگ بر استبداد، دامنه تظاهرات را به بیرون از دانشگاه كشانده و خیابانهای شهید گمنام و كارگر شمالی و بزرگراه چمران را مسدود کردند.
14 دی 1331: عمل بزرگ منشانه مردم ایران در زمان محمد مصدق
روز چهاردهم دی 1331، یك هواپیمای شركت هواپیمایی ایران كه از شیراز و اصفهان به تهران
پرواز می کرد، در نزدیكی فرودگاه مهرآباد، هنگام كم كردن ارتفاع برای نشستن سقوط كرد و همه مسافران و سرنشینان آن جز دو تن كشته شدند. در این سانحه یك بسته بسیار بزرگ اسكناس از هواپیما بیرون افتاد كه در سطح بیابان و جاده قدیم كرج پخش شد. صدها تن از كسانی كه به كمك و یا تماشا آمده بودند و عموما از كارگران محل و نوجوانان بودند حتی یك قطعه اسكناس را برای خود برنداشتند. خبرنگاران به سراسر جهان نوشتند كه سانحه پرتلفات هوایی تهران، منش ویژه و بزرگواری ایرانیان را یك بار دیگر به اثبات رساند.
پرواز می کرد، در نزدیكی فرودگاه مهرآباد، هنگام كم كردن ارتفاع برای نشستن سقوط كرد و همه مسافران و سرنشینان آن جز دو تن كشته شدند. در این سانحه یك بسته بسیار بزرگ اسكناس از هواپیما بیرون افتاد كه در سطح بیابان و جاده قدیم كرج پخش شد. صدها تن از كسانی كه به كمك و یا تماشا آمده بودند و عموما از كارگران محل و نوجوانان بودند حتی یك قطعه اسكناس را برای خود برنداشتند. خبرنگاران به سراسر جهان نوشتند كه سانحه پرتلفات هوایی تهران، منش ویژه و بزرگواری ایرانیان را یك بار دیگر به اثبات رساند.
14 دی 217: قتل بابك خرم دین
بر اساس برخی روایات تاریخی بابك خرم دین روز چهارم ژانویه 838 و براساس نوشته دهخدا در سوم ماه صفر 223 قمری به دستور معتصم خلیفه عباسی با قطع تدریجی دست و پا و اعضای بدن كشته شد و سپس بقیه بدنش را در بیرون شهر سامرا به دار آویختند و مدتها به همان صورت باقی بود. بابك خرم دین از زمره ایرانیانی بود كه علیه ستم و جور خلفای عباسی قیام كردند. پیروان بابك خرم دین به سرخ جامگان نیز معروف بودند و در مناطق آذربایجان و ارمنستان، بارها با نیروهای حكومت مأمون و معتصم خلیفه عباسی جنگیدند و آنان را شكست دادند. سرانجام بابك بر اثر خیانت فردی به نام افشین كه خود را به قوای خلیفه فروخته بود دستگیر شد. درتاریخ طبری آمده است اما بابك تا جان در بدن داشت خود را نباخت.
15 دى 1331: نطق دكتر مصدق علیه جریانات ضدملی
در روز 15 دی 1331 دكتر مصدق در یك پیام رادیویی خطاب به مردم ایران گفت: در این زمان كه چرچیل نخست وزیر انگلستان به واشنگتن رفته تا نظر آن دسته از آمریكاییانی را كه تا دو ــ سه هفته دیگر زمام امور این كشور را به دست می گیرند نسبت به ما تغییر دهد، آیا رواست كه تنی چند مجاهدات و فداكاریهای ملت و منافع وطن را قربانی اغراض، كوته نظری و یا ناآگاهی و نابخردی خود كنند و به حكومت از پشت خنجر بزنند و می‌دانیم كه دست دو ــ سه تن از آنان به خون بی گناهان سی ام تیر آلوده است. در ماههای آخر حكومت دكتر مصدق، دربار در اتحاد با آخوندهایی نظیر كاشانی و تنی چند از وابستگان به انگلیس نظیر مظفر بقایی، دائما علیه دكتر مصدق توطئه میكردند. مردم با شنیدن پیام رادیویی دكتر مصدق به حركت در آمدند و در تهران و شهرهای دیگر تظاهرات انبوه به راه افتاد و كسبه نیز به پشتیبانی دكتر مصدق دست از كار كشیده و اصفهان و تبریز به حالت تعطیل درآمد. گستردگی حمایت مردم از دكتر مصدق باعث شد تا عوامل دربار و انگلیس و آخوندها موقتا دست از مخالف خوانی با مصدق در مجلس بردارند.
15 دى 1332: تأسیس شركت واحد اتوبوسرانی تهران
در پانزدهم دیماه سال 1332 شرکت واحد اتوبوسرانی تهران تاسیس شد. خطوط اتوبوسرانی تهران كه تا آنزمان هر اتوبوس یا هر چند اتوبوس متعلق به یك فرد حقیقی بود و از مسافران پول نقد دریافت میكرد، تغییر شكل پیدا كرد. در زمان دكتر مصدق دولت طرح شركت واحد اتوبوسرانی را به مجلس داده بود كه بر مبنای آن 51 درصد سهام آن متعلق به شهرداری و 49 درصد آن متعلق به مالكان اتوبوس ها بود. طرح اتوبوسرانی شركت واحد، چهره تهران كه در آن زمان روز بروز گسترده تر می‌شد را تغییر داد.
16 دی 1338: درگذشت نیما یوشیج
در روز شانزده دی 1338 نیما یوشیج پدر شعر نوین فارسی ایران درگذشت. علی
اسفندیاری متخلص به نیما یوشیج، در سال 1277 شمسی در قریه یوش از توابع شهرستان نور مازندران به دنیا آمد. نیما در نوجوانی برای ادامه تحصیل به تهران رفت و در مدرسه سن‌لویی زبان فرانسه را بخوبی فرا گرفت و از طریق آن آشنایی عمیقی با فرهنگ و ادبیات غرب حاصل كرد. نیما در همان مدرسه به تشویق معلم خود، نظام وفا كه خود شاعری چیره‌دست بود به سرودن شعر پرداخت. ابتدا در همان قالب كهن شعر می‌سرود و سپس به قالب‌شكنی در شعر پرداخت و بدین‌سان برای نخستین بار اشعار نو توسط او در زبان فارسی متولد و تبدیل به یك شیوه سرودن شعر در زبان فارسی و شاعران عصر حاضر ایران شد.
16 دی 1357: اعتصاب 62 روزه مطبوعات ایران
روز شانزدهم دی 1357 خبرنگاران و نویسندگان آزاده روزنامه‌های كشور كه تا قبل از آن از
سانسور اخبار مبارزات مردم توسط ساواك شاه رنج می بردند، بدنبال یك اعتصاب 62 روزه به اعتصاب خود پایان دادند. برای اولین بار بعد از حكومت دكتر مصدق مطبوعات طعم آزادی را چشیدند. اما دیری نپایید كه استبداد مذهبی خمینی از راه رسید و یكی از اولین هدفهای خود را در ایجاد اختناق و سانسور در مطبوعات و رسانه‌های كشور قرارداد. سانسور وحشتناكی كه تا امروز نیز ادامه دارد.
17 دی 1346: خاموشی جهان پهلوان تختی
جهان پهلوان غلامرضا تختی در 17 دی 1346 بدرود حیات گفت. غلامرضا تختی متولد شهریور 1309
در خانی آباد تهران، در مسابقات جهانی 1961 در یوکوهامای ژاپن پشت همه پهلوانان کشتی جهان را به خاک رساند و عنوان جهان پهلوان را از آن خود کرد. کارنامه ورزشی تختی شامل 4 مدال طلا و هفت مدال نقره می باشد. تختی در زمینه سیاسی نیز فعال بود و در قیام 15 خرداد 42 علیه رژیم شاه شرکت کرد. به همین دلیل است که گفته می شود تختی بدست ساواک کشته شد. جهان پهلوان غلامرضا تختی بدلیل کمک رسانی به مردم زلزله زده بوئین زهرا در بین مردم از محبوبیت خاصی برخوردار بود.
17 دی 1315: كشف حجاب اجباری توسط رضاخان
کشف حجاب اجباری در روز 17 دی 1315 توسط رضاخان اعلام شد. روی دیگر دیکتاتوری، پس از انقلاب ضد سلطنتی مردم ایران، بعنوان حجاب اجباری توسط خمینی علیه زنان ایران اعمال گردید.
18 دی 1285: در گذشت مظفرالدین شاه
روز 18 دی 1285 مظفرالدین شاه قاجار بر اثر بیماری سل درگذشت. مظفرالدین شاه پسر ناصرالدین شاه قاجار بود كه بدست میرزارضای كرمانی به قتل رسید و پس از مرگ پدرش به مدت 10 سال سلطنت كرد. در پایان 50 سال حکومت ناصرالدین شاه، نارضایتیهای مردم از دیكتاتوری سلطنتی مطلقه اوج گرفت و به انقلاب مشروطه منجر شد كه چند ماه قبل از مرگ مظفرالدین شاه به پیروزی رسید. مظفرالدین شاه مجبور شد به خواسته مردم گردن نهاده و فرمان مشروطیت را امضا نمود. ده روز پس از مرگ مظفرالدین شاه پسرش محمدعلی شاه قاجار تاجگذاری كرد و استبداد وحشیانه‌ای را علیه مشروطه و آزادیخواهان مشروطه خواه با كمك آخوندهایی نظیر شیخ فضل‌الله نوری براه انداخت.
19 دی 1230: قتل امیر كبیر
در روز 19 دی 1230 میرزا تقی خان امیرکبیر توسط ناصرالدین شاه در حمام فین کاشان به
قتل رسید. امیرکبیر در سال 1222 قمری، در هزاره فراهان بدنیا آمد. پدرش آشپز قائم مقام فراهانی وزیر محمدشاه قاجار بود. امیرکبیر پس از مرگ محمدشاه، بیش از سه سال صدراعظم ایران بود. ایجاد صنایع ملی و احداث چند کارخانه نظیر بلورسازی و چلواربافی، احداث راههای ارتباطی، سامان دادن یک سیستم منظم پست و چاپار، اقدامات بهداشتی نظیر مایه کوبی عمومی آبله از جمله خدمات امیرکبیر می باشند. وی موسس دارالفنون نیز بود و چاپ روزنامه وقایع اتفاقیه، نخستین روزنامه ایران را بنیان گذاشت. دربار قاجار با همدستی استعمار خارجی و آخوندهایی نظیر میرزا ابوالقاسم امام جمعه تهران، با تحریک ناصرالدین شاه، امیرکبیر را ابتدا از مقام نخست وزیری و سایر مشاغل عزل نموده، به کاشان تبعید کردند و پس از 40 روز تبعید، او را در حمام باغ فین کاشان به قتل رساندند.
19 دی 1356: قیام مردم قم
در روز 19 دی 1356 هزاران تن از مردم قم در اعتراض به اختناق حاکم در دوره محمدرضا شاه پهلوی، دست به تظاهرات زدند. صدها تن در جریان این تظاهرات دستگیر و زخمی شدند. قیام مردم قم به شهرهای دیگر نیز سرایت کرد و آغازگر قیام بعدی در تبریز و در چهلم شهدای قم شد. قیام مردم قم یکی از سرفصلهای تاریخ مبارزات ضد سلطنتی مردم ایران محسوب می شود.
20 دی 1325: اخطار شدید دکتر مصدق به تقلب در انتخابات مجلس پانزدهم
22دی 440: درگذشت ابوسعید ابوالخیر
در 440 قمری برابر با 12 ژانویه 1049 شاعر و عارف قرن چهارم و پنجم هجری، ابوسعید ابوالخیر درگذشت. ابوسعید در شهری بنام میهنه یا مهته از توابع خراسان در سال 357 هجری بدنیا آمد. وی دیوان شعری دارد که احساسات عارفانه اش را به نظم کشیده است. ابوسعید ابوالخیر بدلیل مخالفتهایی که با آخوندهای زمان خود داشت بارها مورد تکفیر آنان قرار گرفت.
رباعی زیر بیانگر شكایت و خواسته ابوسعید است:
رباعی زیر بیانگر شكایت و خواسته ابوسعید است:
یارب تو زمانه را دلیلی بفرست
نمرودانرا پشّه چو پیلی بفرست
فرعون صفتان همه زبر دست شدند
موسی و عصا و رود نیلی بفرست
22 دی 1357: شاپور بختیار آخرین نخست وزیرشاه
در روز 22 دی 1357 شاپور بختیار بعنوان آخرین نخست وزیر شاه برنامه های رفرمیستی خود را اعلام کرد. اما با اوج گرفتن قیام مردم علیه رژیم شاه، عمر دولت بختیار را به کمتر از یکماه رساند. شاپور بختیار در 15 مرداد سال 1370 برابر با 6 اوت 1991 در خانه مسکونی خود در حومه پاریس بدست ماموران رژیم آخوندها به قتل رسید.
25دی 1331: پافشاری دکتر مصدق بر حق حاكمیت ملی در مورد نفت
در روز 25 دیماه 1331، درحالیکه دکتر محمد مصدق در بستر بیماری بود، لویی هندرسن سفیر آمریکا
در ایران به نمایندگی از انگلیس طرحی را برای حل مسئله نفت نزد دکتر مصدق به منزل وی برد. دکتر مصدق پس از 7 ساعت مذاکرات بدلیل اینکه این طرح حق حاکمیت مردم ایران و اصل کنترل بر ثروت عمومی یک کشور مستقل را خدشه دار می کرد، رد نمود و بر اصل حق حاکمیت مردم ایران در مورد نفت تاکید کرد.
325خورشیدی: تسلط احمد دیلمی بر بغداد
بر اساس برخی نوشته های تاریخی روز 325 خورشیدی، احمد دیلمی معزالدوله بدون خونریزی بر خلیفه عباسی در بغداد مسلط شد. احمد معزالدوله كه پیش از آن بسیاری از نواحی ایران از كرمان تا بقیه نواحی جنوبی ایران را از سلطه خلافت عباسیان آزاد كرده بود همراه با نیروهایش از استان واسط عراق نیز عبور كرد. المستكفی بالله خلیفه وقت عباسی كه از عزم احمد دیلمی برای فتح بغداد باخبر شد، خود جلوی دروازه بغداد آمد و كلید شهر را به او داد. به این ترتیب انقراض خلفای عباسی آغاز شد.
25 دی 1324: تشكیل مؤسسه فرهنگنامه دهخدا
روز 25 دیماه 1324، بر اساس مصوبه مجلس شورای ملی وقت به پاس زحمات 40 ساله استاد علی اكبر دهخدا در گردآوری لغتنامه دهخدا مقرر شد تا از آن پس مؤسسه ای تحت نظر استاد، از فرهنگیان كشور و با مخارج دولت تأسیس شود. دكتر مصدق كه در آن زمان نماینده مردم تهران دراین مجلس بود در تأیید این طرح در مجلس گفت: میخواستم عرض كنم كه آقای دهخدا چهل سال است زحمت این كار را كشیده اند ولی ایشان دیگر قادر نیستند. اگر یك عده ای باشند این كتاب را تمام میكنند. بدون اینكه عده ای در اختیار ایشان باشد فایده ندارد. همچنین بر اساس مصوبه مجلس قرار شد چاپ و مخارج چاپ لغتنامه دهخدا در چاپخانه مجلس انجام پذیرد.
26 دی 1357: روز فرار شاه
26 دی 1367: كشف گورهای جمعی زندانیان سیاسی قتل عام شده
در روز 26 دیماه 1367، سازمان مجاهدین خلق با انتشار اطلاعیه ای، خبر کشف گورهای جمعی در
چندین نقطه کشور را افشا نمود. خمینی پس از سرکشیدن جام زهر آتش بس، موج گسترده ای از اعدام زندانیان سیاسی در شهرهای مختلف ایران براه انداخت و 30 هزار تن از مبارزین ایرانی را قتل عام نمود. بر اساس این اطلاعیه در دیما همین سال اجساد صدها تن از این اعدام شدگان در گورهای دسته جمعی توسط مردم کشف گردید.
- در یك نمونه كه توسط شاهدان عینی گزارش گردید، پاسداران در یك گور بزرگ دسته جمعی در نزدیكی جاده صومعه سرا ـ كسماء در استان گیلان تنها طی یك شب چندین كامیون جنازه دفن نمودند.
- در حوالی جاده خاوران در نزدیكی تهران ماموران دادستانی اجساد گروه زیادی از اعدام شدگان را در مجاورت گورستان ارامنه دفن كردند.
- در اصفهان پاسداران اجساد اعدام شدگان را در دسته‌های 41نفره، 60 نفره و 100 نفره به گورستان باغ رضوان برده و در گورهای دستجمعی دفن نمودند.
- در تهران در قطعه 93 گورستان بهشت زهرا عوامل حکومتی تعداد زیادی ازاعدام شدگان را در یك كانال بزرگ دفن كردند. همچنین در قطعه‌های 106 ـ 107 و 108 و 109 بهشت زهرا محل دفن تعداد قابل توجهی از زندانیان اعدام شده توسط خانواده‌هایشان كشف شد.
27 دی 1330: پافشاری مصدق بر سیاست موازنه منفی
روز 27 دی ماه 1330 محمد مصدق در یك سخنرانی گفت چون قانون مصوب كنگره آمریكا مبنی بر ارسال اسلحه به صورت كمك، شرایط مفصل دارد و ما را كه می خواهیم كشوری بی طرف و غیر متعهد باشیم از این حالت خارج خواهد ساخت، به مصلحت ملت نیست كه وطن به میدان درگیری شوروی و غرب تبدیل شود لذا از تمدید قرارداد منعقده با آمریكا كه به امضای نخست وزیر سابق بود خودداری ورزیده است. دكتر مصدق، دیپلماسی خود را بر اساس سیاست موازنه منفی استوار كرده بود كه بر اساس آن باب امتیاز دادن به قدرت های بزرگ را از كیسه ملت ایران،
مسدود كرد.
مسدود كرد.
27 دی 702: آغاز كار دودمان آل مظفر
بر اساس برخی نوشته های تاریخی دودمان آل مظفر از 17 ژانویه 1323 در جنوب ایران تأسیس شد. امیر مبارزالدین مظفر سرسلسه دودمان آل مظفر بود. در آن زمان حكومت مركزی ایران در دست ایلخانان مغول بود. مظفریان 93 سال بر مناطقی از جمله كرمان، فارس، اصفهان و خوزستان حكومت كردند.
29 دی 1007: درگذشت شاه عباس اول
روز 29 دیماه 1007 و مطابق با برخی نوشته های تاریخی 19ژانویه 1629 شاه عباس اول در بهشهر درگذشت. شاه عباس اول پنجمین پادشاه سلسله صفویه بود و از آنجهت كه در دوران حكومتش جنگهای بزرگی كرد و دولتهای عثمانی را درغرب و شمال غربی، ازبكان را در شمال شرقی و خراسان و پرتغالیها را در جنوب شكست داد، به شاه عباس كبیر معروف شد. شاه عباس همچنین به سنگدلی و بیرحمی در كشتار مخالفانش معروف است. وی حتی برای زهر چشم گرفتن از اطرافیانش چشمان پسرانش صفی میرزا و رضا میرزا را كور كرد. در دوران وی خرافات بسیاری وارد مذهب شیعه شد كه به شیعه صفوی مشهور است. شاه عباس به مدت 42سال بر ایران حكومت راند و در سن شصت سالگی در گذشت. میدان نقش جهان، امارت عالی قاپو، مسجدشاه اصفهان و برخی دیگر از بناهای تاریخی دوران صفویه در زمان شاه عباس كبیر تأسیس شده اند.
30 دی 1357: آزادی آخرین دسته از زندانیان زمان شاه
30 دی 1373: قتل اسقف هائیك هوسپیان مهر
روز 30 دیماه 1373، اسقف هائیك هوسپیان مهر توسط ماموران وزارت اطلاعات رژیم آخوندها به قتل رسید. اسقف هائیك هوسپیان مهر، رهبر شورای روحانیون كلیسای انجیلی و رئیس مجامع ربانی ایران بود. در اواخر دیماه سال 1372 وقتی رژیم حكم اعدام یك كشیش ایرانی بنام مهدی دیباج را به اتهام ارتداد، صادركرد اسقف هوسپیان نقش فعال و موثری در افشاگری بین المللی درمورد آن حكم ایفا نمود.
